Một góc làng Đại Bình nhìn từ Trung Phước. Ảnh:THU PHƯƠNG
Thiệt hại nặng do mưa lũ
Trong đợt ngập lụt vừa qua, xã Nông Sơn chịu thiệt hại nặng nề: hơn 6ha hoa màu hư hại hoàn toàn, 17ha cây trồng lâu năm và 4ha cây trồng hằng năm bị thiệt hại một phần; riêng 5 ha cây ăn quả bị ảnh hưởng nặng nhất, tập trung chủ yếu tại thôn Đại Bình.
Ông Nguyễn Thanh Tuyền, Trưởng thôn Đại Bình, cho biết Đại Bình có địa hình, thổ nhưỡng đặc biệt, thuận lợi cho phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại và dịch vụ. Hơn 350 hộ dân thì hơn 80% sống bằng nghề nông, trồng cây ăn quả.
Nhà nào cũng có vườn, cây trái đủ loại: bòn bon, bưởi da xanh, bưởi trụ lông, ổi, măng cụt, sầu riêng… Thế nhưng trận lũ cuối tháng 10 đã quét qua, để lại thiệt hại chưa từng có: hơn 30 tấn quýt bị rụng, khoảng 10 tấn cam hường hư hại, hàng trăm cây ăn quả lâu năm bị chết do ngập úng.
Ông Lê Khánh đang tỉa cành cứu vườn bưởi. Ảnh: THU PHƯƠNG
Ngoài ra, có hơn 1.000 gốc sầu riêng, 500 cây bưởi da xanh, 500 cây bưởi trụ, đây là những loại cây chủ lực của địa phương bị chết trắng sau nhiều ngày chìm trong nước lũ.
Trên khu vườn hơn 5 sào của mình, ông Lê Khánh đứng lặng nhìn những gốc cam, bưởi, trụ lông 7 năm tuổi vàng úa, phải chặt bỏ từng cây. Ông nói: “Nước lên nhanh quá, có chỗ ngập đến ngọn bưởi. Hơn mười năm gầy dựng chưa bao giờ tôi thấy cảnh này. Khó nhất bây giờ là tìm giống bưởi trụ Đại Bình để trồng lại, khôi phục thương hiệu”.
Nhiều hộ dân khác cũng chung cảnh ngộ. Ông Lê Tấn Bốn mất hơn 3 sào quýt; còn hộ ông Hứa Ngọc Hùng và Nguyễn Quốc Khánh có gần 1ha bưởi da xanh và sầu riêng đều bị ngập nặng. Với người dân Đại Bình, đây không chỉ là thiệt hại kinh tế mà còn là mất mát của cả quá trình gầy dựng, vun trồng.
Không chỉ cây lâu năm, những loại rau màu ngắn ngày cũng bị lũ cuốn. Ông Nguyễn Thanh Tuyền thở dài nói: “Đất Đại Bình vốn màu mỡ, cây trái bốn mùa xanh tốt, không sâu bệnh, không dùng thuốc nên cây trái đảm bảo và được ưa chuộng. Giờ nhìn cảnh vườn mà xót lắm”.
Nỗ lực khắc phục
Ngay khi nước vừa rút, người dân Đại Bình lập tức bắt tay vào phục hồi vườn cây: thu gom rác, dọn bùn, khơi thông cống rãnh, khử khuẩn gốc, tỉa cành, xới đất.
Ông Nguyễn Quằng (thôn Đại Bình) dọn vườn, ươm lại cây mới. Ảnh: THU PHƯƠNG
Ông Nguyễn Quằng, người có gần 20 năm gắn bó với nghề vườn, với hơn 100 gốc sầu riêng, túc trực mỗi ngày bên vườn để kiểm tra từng gốc cây. Trên vườn bưởi lâu năm, ông tranh thủ phơi đất, bón vôi, hạ phèn rồi ươm lại cây mới. Ông Quằng cùng nhiều hộ khác không chỉ tái trồng mà còn mạnh dạn mở rộng diện tích các loại cây có giá trị cao. “Lũ có thể cuốn đi cây, nhưng không cuốn được ý chí và tình yêu đất vườn của người Đại Bình; đất còn, thì mình còn hy vọng”, ông Quằng khẳng định.
Chính quyền xã Nông Sơn đã huy động lực lượng công an, dân quân, đoàn viên thanh niên hỗ trợ bà con dọn vườn; đồng thời tổ chức đoàn khảo sát, hướng dẫn kỹ thuật phục hồi đất, xử lý sau úng, phòng trừ sâu bệnh.
Xã cũng lập danh sách thiệt hại, đề xuất hỗ trợ giống, phân bón, vốn vay ưu đãi để người dân sớm ổn định sản xuất. Ông Lý Xuân Phong, Chủ tịch UBND xã Nông Sơn, cho biết: “Khôi phục kinh tế vườn là nhiệm vụ trọng tâm sau lũ. Xã vận động bà con không bỏ hoang đất, đồng thời khuyến khích chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, ưu tiên giống năng suất cao, chất lượng tốt”.
Trong tiếng cuốc đất lẫn tiếng máy cưa, tiếng người chuyện trò trên những khu vườn đang hồi sinh..., Đại Bình dần trở lại nhịp sản xuất mới.